Niedawno w Krakowie odbyło się wydarzenie pod nazwą „Kimono de Krak” organizowane przez muzeum Manggha. I choć sama nie brałam w nim udziału (brak własnego kimona) to sama inicjatywa stworzenia takiego wydarzenia wzbudziła moje zainteresowanie. Na fali tych wydarzeń postanowiłam stworzyć wpis opowiadający o tym, czym jest kimono.
Kimono jest tradycyjnym ubraniem w Japonii, choć obecnie ubierane jest niezwykle rzadko i to głównie przez kobiety (na ślubach, podczas Seijin-shiki (japońska ceremonia dojrzałości), czy podczas ceremonii herbacianej). Jedynym wyjątkiem jest starsze pokolenie, gdzie zdarzają się przypadki osób noszących kimona codziennie.
Dziewczyna ubrana w kimono na seijin-shiki
Źródło: Pietro Zuco via Foter.com / CC BY-SA
Warto o tym pamiętać, jako że w mentalności polskiej przyjęło się, iż kimonem określa się każdy rodzaj dalekowschodniego stroju, w tym stroje do ćwiczeń kendo, karate, czy aikido. Tak naprawdę są to tzw. gi. Kimona w środowisku sportu noszone są jedynie przez zapaśników sumo gdy pojawiają się publicznie poza ringiem.
Kimono noszone przez zapaśników sumo Źródło: Ogiyoshisan via Foter.com / CC BY-SA
W miarę upływu lat wykształcała się coraz większa różnorodność kolorów, rodzajów stosowanych tkanin i dodatków. Każda pora roku posiada swoją „toplistę” motywów. I tak na wiosnę popularne są kimona we wzory w kwiaty sakury, peonii, w irysy i wisterie. Z kolei latem poleca się założenie stroju z motywem hortensji, złotych rybek, bambusa, czy płynącej wody. Najpopularniejszym motywem podczas jesieni są zaś momiji – liście klonu zmieniające kolor. Oprócz tego pojawiają się chryzantemy i kamelie. Ciekawym jesiennym motywem jest też motyw królików i księżyca. Największym problemem jest zima. Jedynymi kwiatami na kimonach są wtedy kwiaty śliwy. Reszta kimon zdobiona jest motywem sosny i oczywiście śniegu.
Jednakże kimona podzielić można nie tylko ze względu na motyw dekoracyjny lecz także ze względu na rodzaj wydarzenia, na które się je ubiera. Taki podział można zauważyć przede wszystkim u kobiet. I tak można założyć:
- Kurotomesode – czarne kimono, zdobione poniżej talii. Ubierają je przede wszystkim mężatki. Przykładowo jest to zwyczajowy strój matki panny młodej lub pana młodego na ślubie.
- Furisode – to najbardziej uroczyste kimono dla panien. Ma ono wzory na całej powierzchni. Najczęściej zakłada się je na ceremonię dojrzałości, ślub i wesele (ale przez niezamężne kobiety).
- Irotomesode – jednokolorowe kimono z dekoracją jedynie poniżej talii. Noszą je mężatki, zwykle bliskie krewne państwa młodych na ślubie.
- Hōmongi – ubiór wizytowy. Na ślubach i weselach często zakładają je przyjaciele panny młodej. Posiada wzory na ramionach, szwach i rękawach, co jest bardzo charakterystyczne
- Tsukesage – trochę skromniejsze kimono niż homongi, na którym wzory pokrywają mniejszą powierzchnię.
- Uchikake – bardzo formalne kimono noszone tylko przez panny młode lub na scenie estradowej.
- Iromuji – jednokolorowe kimono noszone przeważnie na ceremoniach parzenia herbaty.
- Komon – kimono zdobione drobnym, powtarzalnym wzorem na całej powierzchni. Można w nim wyjść na miasto lub do restauracji.
- Yukata – letnie kimono bez podszewki (bawełniane, płócienne lub konopne). Nosi się je na festynach. Pełnią też często rolę piżamy lub szlafroka.
Ale na kupnie odpowiedniego kimona nie koniec. Potrzeba także serii dodatków uzupełniających strój:
- Geta – drewniane sandały dla mężczyzn i kobiet noszone do yukaty.
- Hakama – rodzaj spódnicy lub bardzo szerokich spodni. Tradycyjnie noszone powinny być jedynie przez mężczyzn, ale dzisiaj ubierają je także kobiety.
- Haori – płaszczyk do kimono, sięgający bioder lub ud. Do okresu Meiji nosili go tylko mężczyźni. Obecnie noszą je także kobiety.
- Haori-himo – sznurowe zapięcie do haori, zazwyczaj białe.
- Obi – pas, którym wiąże się kimono. Jest wiele sposobów wiązania obi, zależnie od okazji.
- Tabi – skarpety o dwóch palcach sięgające kostek, które nosi się je do sandałów.
- Zōri – sandały plecione z płótna, skóry lub trawy. Noszą je zarówno kobiety, jak i mężczyźni.
- Kanzashi – ozdoby do włosów, np.: kwiaty z jedwabiu, drewniane grzebienie, czy nefrytowe szpile.
- Hada-juban (hada-gi) – jedwabna lub bawełniana koszula bez guzików.
- Naga-juban – długa, bawełniana halka noszona pod kimonem właściwym.
Klasyczne, oficjalne kimona są bardzo drogie. Cena kobiecego kimona może przekroczyć nawet 10 tysięcy dolarów, a jeśli by doliczyć koszt dodatków to tego stroju, można by było wydać nawet 20 tysięcy dolarów. Także nie tylko w Europie kobieta ma gorzej podczas kupowania stroju na jakąś uroczystość. Japońskie kobiety łączą się z nami w bólu! 🙂
No ale na razie to tyle. Mam nadzieję, że wam się podoba.
Agnieszka Gach
